Strategia zrównoważonego rozwoju turystyki opartej na przyrodniczym i kulturowym bogactwie Magurskiego Parku Narodowego i jego otoczenia

W dniach 21-23 czerwca 2021 r. w Ośrodku Edukacyjno-Muzealnym im. Jana Szafrańskiego Magurskiego Parku Narodowego w Krempnej miały miejsce warsztaty “Strategia zrównoważonego rozwoju turystyki opartej na przyrodniczym
i kulturowym bogactwie Magurskiego Parku Narodowego i jego otoczenia” zorganizowane wspólnie przez Stowarzyszenie Ekopsychologia oraz Magurski Park Narodowy.

Spotkanie to rozpoczęło akcję pilotażową w Magurskim Parku Narodowym, której celem jest testowanie przydatności rozwiązań proponowanych w strategii lokalnego zrównoważonego rozwoju turystyki, sporządzonej w ramach projektu Centralparks oraz opracowanie lokalnej strategii zrównoważonego rozwoju turystyki opartej na przyrodniczym i kulturowym bogactwie Magurskiego Parku Narodowego i jego otoczenia.

W spotkaniu wzięli udział pracownicy Magurskiego Parku Narodowego, członek Rady Naukowej MPN, oraz przedstawiciele władz samorządowych, instytucji kultury i podmiotów turystycznych z siedmiu gmin (Dębowiec, Dukla, Krempna, Lipinki, Nowy Żmigród, Osiek Jasielski, Sękowa), na których terenie położone są MPN i jego otulina. Warsztaty prowadzone były przez zespół ekspertów: Sławomira Basistę (Magurski Park Narodowy), Krzysztofa Florysa i Annę Jarzębską (Fundacja Mapa Pasji), Zbigniewa Niewiadomskiego i Monikę Ochwat-Marcinkiewicz (Stowarzyszenie Ekopsychologia), Krzysztofa Szparę (Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Polskie Towarzystwo Geograficzne Oddział w Rzeszowie), Martę Wantuch (Oddział Akademicki PTTK w Krakowie) oraz Bernadettę Zawilińską (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie).

Pracownicy MPN, stanowiącego główną atrakcję turystyczną regionu, przedstawili pozostałym uczestnikom warsztatów efekty działań podejmowanych w latach 1995-2021 na rzecz udostępnienia parku narodowego do zwiedzania przez rozbudowę, remonty i utrzymanie sieci pieszych szlaków turystycznych, ścieżek przyrodniczych, oraz tras turystyki rowerowej i konnej, wraz z towarzyszącą im infrastrukturą (np. mostki, drogowskazy i mapy w terenie, oznakowanie szlaków, elementy małej architektury, deszczochrony, wiaty ogniskowe i ławy w miejscach odpoczynku, parkingi samochodowe i stojaki dla rowerów, tablice interpretujące panoramy widoczne z punktów widokowych) oraz zachowania i uczytelnienia dziedzictwa historycznego i kulturowego regionu (m.in. remonty kapliczek, krzyży przydrożnych i cmentarzy, umieszczenie w terenie tablic informujących o historii i dziedzictwie kulturowym nieistniejących już wsi). Przedstawiono również wyniki monitoringu natężenia ruchu turystycznego w MPN oraz działania planowane do realizacji w najbliższych latach (np. wieże widokowe, makiety nieistniejących cerkwi, punkty interpretacyjne) oraz skalę wydatków ponoszonych przez MPN na rozwój turystyki na terenie poszczególnych gmin, finansowanych ze środków własnych oraz grantów i dotacji pozyskiwanych przez MPN ze źródeł zewnętrznych (np. Programu Interreg Polska-Słowacja).

W trakcie warsztatów, dzięki ożywionej dyskusji, dokonano diagnozy stanu i możliwości zrównoważonego rozwoju turystyki na omawianym terenie (analiza SWOT). Sporządzono również listę lokalnych produktów oraz atrakcji turystycznych, która okazała się być zaskakująco długa nawet dla samych uczestników spotkania, ukazując tym samym ogromny potencjał dla rozwoju różnych form turystyki na tym obszarze.

Kluczowy był ostatni dzień spotkania, w trakcie którego Dyrektor Magurskiego Parku Narodowego zaproponował zawiązanie lokalnego porozumienia na rzecz wdrażania strategii oraz wystąpił z propozycją pełnienia (początkowo) przez Park funkcji koordynatora wspólnych działań. Gotowość przystąpienia do takiego porozumienia zadeklarowali obecni na spotkaniu Burmistrz Dukli oraz wójtowie gmin Dębowiec i Krempna.

Kolejny etap akcji pilotażowej będzie miał miejsce jesienią, wstępnie termin warsztatów ustalono na 5-8 października 2021 r. Do udziału w spotkaniach zostanie wówczas zaproszone szersze grono osób złożonych z różnych grup interesariuszy, których działalność bezpośrednio lub pośrednio wiąże się z rozwojem turystyki na terenach siedmiu gmin Magurskiego Parku Narodowego i jego otuliny. Efektem czterech jednodniowych warsztatów będzie opracowanie wytycznych do lokalnej strategii zrównoważonego rozwoju turystyki opartej na przyrodniczym i kulturowym bogactwie Magurskiego Parku Narodowego i jego otoczenia.

Pragniemy podziękować Dyrektorowi Magurskiego Parku Narodowego mgr Norbertowi Kieciowi, pozostałym pracownikom Parku oraz wszystkim przedstawicielom społeczności lokalnych za aktywne uczestnictwo i zaangażowanie podczas warsztatów.

Warsztaty były jednym z działań akcji pilotażowej projektu CE1359 Centralparks „Wzmocnienie zdolności zarządzania karpackimi obszarami chronionymi na rzecz integracji i harmonizacji ochrony różnorodności biologicznej i lokalnego rozwoju społeczno-gospodarczego” realizowanego w latach 2019-2022, wspieranego przez Program Interreg Europa Środkowa i finansowanego przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego.